Μεγάλη επιτυχία η εκδήλωση για τον Τύπο στην Αντίσταση που διοργάνωσε η ΕΣΗΕΘΣτΕΕ

 

Μεγάλη επιτυχία σημείωσε η εκδήλωση που συνδιοργανώθηκε από την Ένωση Συντακτών Θεσσαλίας, Στερεάς Ελλάδας και Εύβοιας και τον Σύλλογο Ιστορίας και Μνήμης Εθνικής Αντίστασης για τον «Τύπο στην Αντίσταση». Η εκδήλωση ήταν αφιερωμένη στην μεγάλη δημοσιογράφο και συγγραφέα Νίτσα Κολιού.

Πλήθος κόσμου παρακολούθησε στο αμφιθέατρο του Τεχνικού Επιμελητηρίου Μαγνησίας στον Βόλο την εκδήλωση, η οποία πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο του γιορτασμού της ημέρας Εθνικής Αντίστασης.

Ο πρόεδρος της Ένωσης Συντακτών Θεσσαλίας κ. Γιώργος Τσιγκλιφύσης στον χαιρετισμό αναφέρθηκε στην δημιουργία από την ΕΣΗΕΘΣτΕΕ του Μουσείου Τύπου στον Βόλο, που σύντομα προβλέπεται να είναι έτοιμο και ένα τμήμα του θα είναι αφιερωμένο στον αντιστασιακό Τύπο, ενώ προανήγγειλε ότι την επόμενη χρονιά θα πραγματοποιηθεί μια μεγάλη εκδήλωση-αφιέρωμα ειδικά στην Νίτσα Κολιού.

Ο κ. Θανάσης Σαμαράς, πρώην πρόεδρος της Ένωσης Συντακτών, εξήρε την προσωπικότητα και την προσφορά της Νίτσας Κολιού, λέγοντας ότι το έργο της αποτελεί και εγκυκλοπαίδεια. «Δεν υπήρξε και δεν θα υπάρξει ποτέ «ερωμένη» της δημοσιογραφίας τόσο πιστή σαν τη Νίτσα Κολιού. Δεν συνάντησα ποτέ δημοσιογράφο σαν τη Νίτσα που να υπηρετεί αταλάντευτα τις δημοκρατικές αρχές. Η Νίτσα επέλεξε τον σωστό τρόπο για να υπηρετήσει την αλήθεια. Δεν συνάντησα άλλο αδούλωτο πνεύμα σαν τη Νίτσα. Η προσφορά της στην τοπική ιστορία είναι σπουδαία και ανεκτίμητη, αλλά δεν αναγνωρίστηκε όσο της αξίζει από φορείς και θεσμούς. Πάνω από όλα η Κολιού είχε την άποψη ότι η ενημέρωση επιτυγχάνεται από δημοσιογράφους στο όνομα των αξιών. Η πολιτική δεν συγκίνησε ποτέ την Νίτσα που και πιέσεις δέχτηκε και πολλές προτάσεις. Η Κολιού δεν θα μπορούσε να αγκιστρωθεί σε πολιτικές και ιδεολογίες. Ήταν μια φιλελεύθερη που κοίταζε ελαφρώς αριστερά», τόνισε μεταξύ άλλων ο κ. Ο Σαμαράς, ο οποίος χαρακτήρισε, επίσης, παγκόσμιο γίγαντα της δημοσιογραφίας τον Τάκη Οικονομάκη και πρότεινε να τον τιμήσει η Ένωση Συντακτών.

Η αντιπρύτανης του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας κ. Ιωάννα Λαλιώτου επισήμανε ότι είναι ιδιαίτερα σημαντικό το θέμα της εκδήλωσης, ειδικά σε περιόδους κρίσης που η κοινωνία βρίσκεται εν κινδύνω και η σημαντικότητα του Τύπου αυξάνεται γεωμετρικά.

Το θέμα «Ο Τύπος στην Αντίσταση» ανέπτυξε η Διδάκτωρ ιστορίας Ελένη Πασχαλούδη, η οποία σημείωσε μεταξύ άλλων ότι από το 1936 επιβλήθηκε σκληρή λογοκρισία στην Ελλάδα και ο πολιτικός χαρακτήρας του τύπου εξαφανίστηκε. Ίδιο καθεστώς επικράτησε και επί του ελληνοτουρκικού πολέμου, αλλά από το ‘41 μέχρι το ’44, άλλαξε εκ βάθρων ο Τύπος. Οι κατακτητές έκαναν τις εφημερίδες όργανα προπαγάνδας. Η λογοκρισία όμως δεν έγινε δεκτή από συντάκτες και εκδότες. Στην Αθήνα δεν ανέστειλα τη λειτουργία τους και συνέχισαν οι εκδόσεις. Το Ελεύθερο Βήμα βγήκε χωρίς το όνομα του Λαμπράκη. Ο εκδότης αποκαταστάθηκε μετά την απελευθέρωση. Στη Θεσσαλονίκη η Μακεδονία σταμάτησε την έκδοση γιατί ο Βελλίδης ήταν Βενιζελικός, ενώ σταμάτησε και η Εφημερίς των Βαλκανίων. Εμφανίστηκε, όμως, ο διασυλλογικός τύπος και εκδόθηκε η νέα Ευρώπη και η Απογευματινή. Προέβαλαν αντισυμβατική προπαγάνδα, κοσμικά γεγονότα, κριτικές για ταινίες κλπ και παρουσίαζαν την εικόνα μιας Θεσσαλονίκης ευτυχισμένης πόλης. Στον Τύπο γενικώς δεν υπήρχαν πληροφορίες για όσα συνέβαιναν. Σφραγίστηκαν ραδιόφωνα και κάποια μετέδιδαν ειδήσεις για τις δυνάμεις του άξονα. Ο παράνομος Τύπος γεννήθηκε στη συνέχεια μαζί με την Αντίσταση. Όλες οι αντιστασιακές οργανώσεις εξέδωσαν έντυπα και ειδήσεις από στρατιωτικές επιτυχίες συμμάχων.

Η κ. Πασχαλούδη μίλησε επίσης για την εφημερίδα Ελληνικός Αγών που περιέγραψε την ανατίναξη της γέφυρας Γοργοποτάμου. Υπήρξαν αγωνιστές που επί μήνες δεν έβλεπαν το φως του ήλιου για να βγάλουν το έντυπο και η διανομή γινόταν από άτομα ριψοκίνδυνα, σε μέρη που μπορούσε ο κόσμος να βρει υλικό για να το διαβάσει. Όποιος πιάνονταν με παράνομο Τύπο πήγαινε για εκτέλεση. Η τυπογραφική ποιότητα των φύλλων ήταν εξαιρετική και γνωστοί λογοτέχνες και καλλιτέχνες έδιναν κείμενα τους στον παράνομο Τύπο. Ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του παράνομου Τύπου ήταν ο πλουραλισμός. Ήταν Τύπος βαθιά πολιτικοποιημένος και απηχούσε όλες τις πολιτικές απόψεις και τάσεις.

Η κ. Πασχαλούδη αναφέρθηκε σε όλες τις εφημερίδες, στο όργανο του ΕΑΜ, στον Ριζοσπάστη και σε όλα τα μυστικά τυπογραφεία που λειτουργούσαν στη Θεσσαλονίκη. Συνολικά 120 παράνομες εφημερίδες εκδίδονταν στη Θεσσαλονίκη. Φαινόμενο στον χώρο του παράνομου τύπου ήταν η ΕΠΟΝ, με την εφημερίδα Νέα Γενιά. Η νεολαία και η ΕΠΟΝ λειτούργησαν ανατρεπτικά. Δεν έγραφαν τα κείμενα άνθρωποι μορφωμένοι ή δημοσιογράφοι, αλλά φοιτητές. Στην επαρχία, όμως, τα παιδιά της υπαίθρου ήρθαν σε επαφή με τον γραπτό και δημοσιευμένο λόγο. Έγινε συνείδηση η συλλογικότητα.

Ακολούθησε ομιλία του δημοσιογράφου Μάκη Μπαλή, μέλους του Δ.Σ. της Ένωσης Συντακτών, ο οποίος έκανε αναδρομή στα παράνομα τυπογραφεία του Βόλου, έξι από τα οποία είχε διαθέσει ο Βιδάλης. Τη διετία 1943-1944 κυκλοφορούσα περίπου 15 τίτλοι εφημερίδων όπως «ΕΑΜ», «Ριζοσπάστης», «Ρήγας», «Λαοκράτης» κ.α. οι οποίες εκδίδονταν σε τυπογραφεία σε σπίτια Βολιωτών με πολλές προφυλάξεις, καθώς αποτελούσαν παράνομο υλικό. Οι Γερμανοί πολλές φορές έκαναν επιδρομές ψάχνοντας για παράνομα μηχανήματα, ενώ ήταν σκληρές οι τιμωρίες αυτών που τις τύπωναν και αυτών που τις διάβαζαν. Οι εφημερίδες εκείνες φιλοξενούσαν την πολιτική επικαιρότητα της εποχής, κατέγραφαν την καθημερινή ζωή της πόλης, πόσοι φυλακίστηκαν, πόσοι σκοτώθηκαν, κρεμάστηκαν…, ενώ δεν έλειπαν και τα άρθρα.